اگر بیماری دیابت کنترل و درمان نشود ممکن است منجر به بروز زخم پای دیابتی و آسیب دائمی شده و در نهایت تحرک شما را تحت تاثیر قرار دهد.
طبق گفته انجمن پزشکی پدیتریک آمریکا ( APMA )، حدود ۱۵ درصد از افراد مبتلا به دیابت از زخم پای دیابتی رنج می برند. توانایی تشخیص علائم زخم پای دیابتی، بسیار مهم است. چون زخمی که به موقع تشخیص و درمان نشود می تواند سبب آسیب دائمی در فرد شود. طبق گزارش APMA، جراحات ناشی از دیابت عامل اصلی قطع عضو نیستند، با این حال مراقبت و درمان مناسب زخم می تواند احتمال مداخله جراحی، عفونت و تغییر شکل پا را به حداقل برساند.
اطلاعات زیر می تواند به شما در تشخیص علائم زخم پای دیابتی و شناخت روش های موثر درمان زخم، کمک کند.
علل ایجاد زخم پای دیابتی
نوروپاتی
نوروپاتی هنگامی رخ می دهد که رگ های خونی که شامل اعصاب، اکسیژن و مواد مغذی هستند، آسیب دیده باشند. پاهای یک فرد مبتلا به دیابت به علت جریان خون ناکافی و قند خون کنترل نشده به شدت مستعد نوروپاتی می باشد. این شرایط می توان سلول های عصبی را نابود و موجب درد و خارش و بی حسی شود.
افرادی که مبتلا به نوروپاتی هستند ممکن است به اندازه کافی درد و خارش شدید ناشی از آُسیب های پا را حس نکنند. بیماری دیابت، درمان طبیعی را مختل می کند، پیشگیری از خشکی پوست در پاهایی که تحت تاثیر جریان ناکافی خون قرار گرفته اند و محدود کردن گلبول های سفید برای شروع روند درمان زخم پای دیابتی ضروری است.
علائم زخم پای دیابتی
زخم پای دیابتی اغلب در پاشنه پا که پوست آن همیشه در معرض فشار ثابت قرار دارد، شکل می گیرد. پوست پای بیمار، تحت فشار وزن بدن از بین می رود و در نهایت تبدیل به زخم باز می شود.
علائم زخم پای دیابتی عبارتند از:
تورم، تغییر رنگ و گرما در اطراف زخم
ترشحات بد بو از زخم
زمانی که زخم ظاهر می شود، درد به طور مداوم حس می شود
ضخیم شدن پوست اطراف زخم ( لبه های زخم )
تب و لرز در مراحل پیشرفته زخم پای دیابتی
مراقبت از زخم پای دیابتی در خانه
اگر که زخم پای دیابتی به موقع تشخیص و تحت درمان قرار نگیرد می تواند سبب عوارض جانبی مانند سلولیت ( عفونت بافت )، استئومیلیت ( عفونت استخوانی) و قانقاریا شود. زخم های پیشرفته پا اغلب نیاز به دبریدمان خواهند داشت. دبریدمان فرآیندی است که در آن بافت های مرده روی زخم توسط درمانگر زخم حذف می شود. متخصصین زخم، دبریدمان زخم را به روش های مختلفی انجام می دهند که یکی از این روش ها، کاوش می باشد که جهت مشخص شدن اندازه زخم انجام می شود.
درمانگر زخم ممکن است روش های خانگی مراقبت از زخم پای دیابتی را توصیه کند که این روش ها عبارتند از:
خشک نگه داشتن زخم و پوشاندن زخم با پانسمان مناسب
کنترل سطح قند خون جهت تسریع درمان
تمیز کردن زخم به طور روزانه با پماد موضعی مناسب که توسط متخصص زخم تجویز شده باشد
اجتناب از پیاده روی بیش از حد
پوشیدن کفش دیابتی که از جیر نرم و یا چرم ساخته شده است
پوشیدن جوراب های مخصوص افراد دیابتی که حاوی پوشش اضافه جهت حفاظت از پا هستند
زخم هایی که تحت درمان زخم قرار می گیرند به طور معمول بهبود زخم را تجربه می کنند، اما بهبود قطعی زخم باید ظرف یک هفته پس از شروع درمان دیده شود. اما زخم هایی که بعد از این مدت التیام نیافته و یا وخیم تر شوند باید سریعا توسط متخصص زخم و درمانگر زخم ارزیابی شده تا از عوارض احتمالی آن جلوگیری شود.
اهمیت مراقبت از زخم پای دیابتی
زخم های پای دیابتی می تواند زخم هایی پیچیده باشد که تاثیرات بسیار زیادی بر کیفیت زندگی بیمار خواهند داشت. در مقایسه با دیگر زخم های مزمن، رشد و پیشرفت زخم پای دیابتی می تواند در پی تغییرات ناشی در تشخیص بیماری دیابت، پیچیده تر شود. افراد مبتلا به این بیماری نسبت به سایر افراد، بیشتر در معرض خطر نوروپاتی دیابتی، حمله قلبی، سکته مرگبار و مرگ زودرس هستند.
بنابراین این بیماران نیاز به ارزیابی منظم و یک استراتژی مراقبت از زخم دارند. پانسمان های نوین زخم که برای درمان رخم های پای دیابتی مورد استفاده قرار می گیرد، به درمان زخم ها کمک کرده و به عنوان یکی از مهم ترین عوامل طرح درمان زخم هر بیمار شناخته شده است.
درمان زخم پای دیابتی با پانسمان های نوین
پانسمان های نوین که برای درمان زخم های دیابتی مورد استفاده قرار می گیرند، برای محافظت از زخم ها و کاهش علائم دردناک، مفید هستند. این پانسمان ها همچنین یک محیط مرطوب و مناسب ایجاد کرده و مانع مرگ سلولی می شوند. برای تامین نیازهای درمانی یک بیمار فقط یک نوع پانسمان کافی نیست. پانسمان های نوین انواع مختلفی دارند که هر یک ویژگی های خاص خود را داشته و بر اساس علائم و ویژگی های زخم، توسط درمانگر زخم انتخاب می شود.
زمانی که از گازهای ساده برای زخم های پیشرفته استفاده می شود، می توانند موجب تحریک و آسیب رساندن بیشتر به پوست و بافت شوند. پس از درمان خودسرانه زخم پای خود اجتناب کنید.
درمانگر زخم در درمان زخم به روش پانسمان های نوین از پانسمان آلژینات را به علت جذب بالا جهت جذب اگزودا زخم و پر کردن زخم های حفره ای استفاده خواهد کرد، و همچنین از پانسمان هیدروژل در عمل دبرید زخم و حذف بافت مرده زخم، از پانسمان نقره جهت کنترل و ریشه کن کردن عفونت و از پانسمان های حاوی کلاژن جهت عمل پوست سازی استفاده می کند.
